ตะไบคืออะไร มีวิธีใช้งาน การเก็บรักษาอย่างไร และ มีตะไบกี่ประเภท

บทความอัพเดทล่าสุดเมื่อ September 4, 2023

ตะไบ (Rasps) เป็นเครื่องมือที่สำคัญที่ต้องมีในกล่องเครื่องมือของช่าง ทําหน้าที่สําคัญในการขึ้นรูปและตกแต่งชิ้นงาน ออกแบบมาเพื่อขจัดวัสดุออกได้มาก เครื่องมือเหล่านี้ช่วยเปลี่ยนชิ้นงานที่ตัดหยาบให้กลายเป็นงานฝีมือประณีต มาดูข้อมูลรายละเอียดของตะไบให้เข้าใจมากกว่านี้กัน

---

ตะไบ (Rasp) คืออะไร

ตะไบเป็นเครื่องมือที่ใช้สําหรับขึ้นรูปไม้และวัสดุเนื้ออ่อนอื่น ๆ รวมถึงหนังและพลาสติก มีลักษณะเป็นใบมีดยาวแบนที่มีฟันเล็ก ๆ มากมาย และมีด้ามจับ หน้าที่หลักของตะไบคือขจัดวัสดุส่วนเกินออกได้มากกว่าเกินกว่าที่จะทำได้ด้วยกระดาษทรายหรือกบไสไม้

การใช้ตะไบในอุตสาหกรรมต่าง ๆ

ตะไบถูกใช้อย่างแพร่หลายในงานฝีมือและงานอดิเรกต่าง ๆ:

• งานไม้: ตะไบช่วยให้ช่างไม้ขึ้นรูปและตกแต่งชิ้นงานไม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพและแม่นยํา
• งานหนัง: ใช้ตกแต่งขอบหนังและพื้นผิวหนังให้เรียบ
• งานประติมากรรม: ศิลปินใช้ตะไบปรับแต่งผลรูปทรงและตกแต่งผลงานที่ทําจากไม้หรือหิน
• งาน DIY: ผู้ที่ชอบทำงานอดิเรกและช่างปรับแต่งบ้านนิยมใช้ตะไบสําหรับงานDIYต่างๆ

---

รายการประเภทของตะไบอย่างครอบคลุม

1.ตะไบมือ (Hand Rasps) – หรือที่เรีกยว่าตะไบไม้ใช้สําหรับงานไม้ในการขึ้นรูปหยาบ

2.ตะไบตู้ (Cabinet Rasps) – แคบกว่าตะไบมือ ใช้สําหรับตกแต่งผิวเนื้องานและผิวงานละเอียด

3.ตะไบเข็ม (Needle Rasps) – มีขนาดเล็กกว่าตะไบชนิดอื่นๆ ใช้สําหรับงานประณีต ปรับแต่งและเก็บรายละเอียด

4.ตะไบครึ่งวงกลม (Half-round Rasps) – ตะไบชนิดนี้จะมีลักษณะด้านหนึ่งแบนอีกด้านหนึ่งโค้งมน ให้ความคล่องตัวในการขึ้นรูปผลงานแบบผิวเรียบหรือโค้ง

5.ตะไบหางหนู (Rat-Tail Rasps) – มีลักษณะเป็นวงกลมเรียวแหลม สําหรับงานเจาะรูและพื้นผิวเว้าเล็กๆ

6.ตะไบไมโครเพลน (Microplane Rasps) – ทําจากสแตนเลสสตีลมีฟันขูด สําหรับงานตัดที่ละะเอียดและเรียบมาก

---

วิธีใช้ตะไบอย่างมีประสิทธิภาพ

การใช้ตะไบอย่างถูกต้องไม่เพียงทําให้ผลลัพธ์ของงานออกมาดีที่สุด แต่ยังช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่องมือได้อีกด้วย และ นี่คือขั้นตอนการใช้บางส่วน

1. เลือกตะไบถูกประเภท – เลือกประเภทและขนาดของตะไบให้เหมาะกับงานที่คุณทำเพราะแต่ละชนิดมีขนาดที่แตกต่างกันไป
2. ยึดชิ้นงานให้แน่น – ตรวจสอบให้แน่ใจว่าชิ้นงานถูกยึดอย่างแข็งแรงแน่นหนาก่อนเริ่มต้นลงมือทำงานเพราะหากยึดไม่แน่นพอชิ้นงานอาจเสียหายหรือเกิดอันตรายได้
3. จับอย่างถูกวิธี – จับด้ามด้วยมือหนึ่ง และ อีกมือวางที่ปลายตะไบเพื่อควบคุมทิศทาง
4. เทคนิคขูด – ใช้แรงกดพอประมาณแล้วดันตะไบไปข้างหน้าตามแนวของชิ้นงาน ใช้วิธีตัดโดยการดันไปข้างหน้า
5. ตกแต่งผิวหน้า – ใช้ตะไบขัดให้ละเอียดเรียบร้อยหรือใช้กระดาษทรายละเอียดขัดเพื่อทําให้ผิวเรียบหลังขึ้นรูปหยาบ

---

การดูแลรักษาตะไบ

เพื่อให้ตะไบทํางานได้ดีมีอายุการใช้งานเป็นเวลานาน ควรบํารุงรักษาอย่างถูกวิธี:

• ทําความสะอาด – ใช้แปรงลวดแบบอ่อนขจัดเศษวัสดุติดค้างในซี่ฟันหลังการใช้งาน
• เก็บรักษา – เก็บตะไบในที่แห้งเพื่อป้องกันสนิม
• ป้องกัน – หลีกเลี่ยงการสัมผัสพื้นผิวแข็งหรือเครื่องมืออื่นเพื่อป้องกันฟันเสียหาย

---

แนวทางความปลอดภัยในการใช้ตะไบ

แม้การใช้งานตะไบจะค่อนข้างปลอดภัย แต่ควรปฏิบัติตามหลักความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด:

• สวมแว่นตานิรภัยเพื่อป้องกันชิ้นส่วนเศษผงที่ปลิวว่อนไปมา
• จับด้ามและปลายตะไบให้แน่นเพื่อรักษาการควบคุม
• ขัดไปข้างหน้าเท่านั้น ห้ามดึงกลับ เพื่อป้องกันฟันของตะไบเสียหาย
• ยึดชิ้นงานให้แน่นก่อนเริ่มใช้ตะไบทุกครั้ง

 

สรุป

ตะไบเป็นเครื่องมือจําเป็นสําหรับงานฝีมือและอาชีพต่างๆ มีความสําคัญอย่างมากในการขึ้นรูปและตกแต่งชิ้นงาน เพิ่มเติมความเป็นมืออาชีพให้กับผลงานของคุณ การเข้าใจประเภท วิธีใช้ และการบํารุงรักษาตะไบ จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและคุณภาพของชิ้นงานได้เป็นอย่างดี อย่าลืมว่าการฝึกฝนทําให้เกิดความชํานาญ ยิ่งใช้ตะไบบ่อยเท่าไร คุณจะยิ่งมีฝีมือมากขึ้นเท่านั้น

---

เครื่องมือที่สามารถใช้ร่วมกับตะไบ

1. สิ่ว (Chisels)

สิ่วเป็นเครื่องมือที่ยอดเยี่ยมสําหรับใช้ร่วมกับตะไบ เมื่อคุณกําลังทํางานประดิษฐ์ไม้ คุณมักจะเริ่มต้นด้วยการใช้สิ่วแกะส่วนวัสดุขนาดใหญ่ออกไปก่อน ตามด้วยการใช้ตะไบมาขัดบริเวณพื้นผิวและเข้าถึงบริเวณที่ซับซ้อนซึ่งสิ่วเข้าไม่ถึงเพื่อเก็บรายละเอีดเพิ่มเติม การใช้ทั้งสองชิ้นร่วมกันช่วยให้มีความแม่นยําและผิวสัมผัสที่เรียบและสวยงามมากขึ้นสําหรับชิ้นงานของคุณ เรียนรู้เพิ่มเติมได้ในบทความ วิธีใช้สิ่วอย่างมีประสิทธิภาพ

2. กระดาษทราย (Sandpaper)

หลังจากที่คุณใช้ตะไบในการขึ้นรูปและขัดเรียบชิ้นงาน คุณอาจพบว่ายังมีบางส่วนที่ยังขรุขระหรือมีตําหนิ การใช้กระดาษทรายสามารถช่วยในจุดนี้ได้เพราะช่วยให้คุณขัดเรียบบริเวณที่ขรุขระ ทำให้พื้นผิวที่เรียบสนิท ศึกษาวิธีการเลือกเกรดของกระดาษทรายที่เหมาะสมกับความต้องการเฉพาะของคุณ ได้ที่ วิธีเลือกกระดาษทรายให้เหมาะกับชิ้นงาน

3. สีย้อมไม้ (Wood Stain)

สีย้อมไม้เป็นเครื่องมือที่ใช้หลังจากขันตอนการขึ้นรูปและขัดเรียบชิ้นงานไม้แล้ว การใช้สีย้อมไม้สามารถเพิ่มความสวยงามให้กับไม้ เน้นเส้นใยและทำให้ชิ้นงานดูเสร็จสมบูรณ์มากขึ้น  เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับประเภทต่างๆ ของสีย้อมไม้ที่มีให้เลือกและวิธีการใช้สีย้อมเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

4. แลคเกอร์ทาไม้ (Wood Lacquer)

เพื่อเป็นการเสริมกระบวนการขึ้นรูปไม้ เพิ่มความเงานงามและยืดอายุการใช่งานของชิ้นงาน การใช้แลคเกอร์ทาไม้เป็นขั้นตอนสุดท้าย สามารถช่วยเสริมในจุดนี้ได้ดี โดยน้ำยาจะช่วยป้องกันมันจากความชื้นและรอยขีดข่วน ซึ่งช่วยยืดอายุการใช้งานของงานไม้ เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ วิธีการเลือกและใช้แลคเกอร์

5. สว่านมือ (Hand Drills)

สว่านมือมีประโยชน์อย่างมากสำหรับช่าง เพราะบางครั้งในขณะที่กําลังขึ้นรูปไม้หรือวัสดุอื่นๆ คุณอาจต้องการสร้างรูหรือส่วนโค้งที่ต้องอาศัยความแม่นยำ สว่านมือช่วยให้คุณทําส่วนงานเหล่านี้ได้อย่างง่ายดาย จากนั้นคุณสามารถนําไปปรับแต่งเพิ่มเติมด้วยตะไบ การผสมผสานกันนี้ช่วยให้กระบวนการทํางานราบรื่นและมีประสิทธิภาพ  คุณศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการใช้งานสว่านมืออย่างไรให้ปลอดภัย